Habituacja

Wielu z Was pyta mnie: Co zrobić gdy mój pies ciągle szczeka na dzwoniący telefon?Co zrobić gdy mój pies boi się burzy?Co zrobić gdy mój pies szczeka na domofon? ( tak mamo, ten wpis jest dla Ciebie :) )
Wtedy odpowiadam krótko: Habituacja jest dla Ciebie :) 

Habituacja jest procesem, który polega na stopniowym zanikaniu reakcji na powtarzający się bodziec, jeśli nie niesie on żadnych istotnych informacji i jeśli nie występują po nim żadne wzmocnienia pozytywne bądź negatywne.

Na czym technika ta polega w praktyce? Jeśli podejrzewamy, że nasz lękowy pies może bać się płaczu dziecka, które wkrótce pojawi się w naszej rodzinie, możemy najpierw nagrać płacz dziecka znajomych na płytę CD. Następnie możemy puścić nagranie bardzo cicho gdy pies jest zrelaksowany lub czymś zajęty tak, by płacz ten stanowił jedynie tak zwany szum w tle. Jeśli pies jest spokojny, po wielokrotnym powtórzeniu danej sytuacji możemy postarać się podgłośnić nieco nagranie lecz tylko do tego stopnia, by pies nadal pozostał całkowicie zrelaksowany. Pracując w ten sposób stopniowo powinniśmy osiągnąć etap puszczania nagrania w trybie normalnej głośności, na którą pies nie powinien już zwracać większej uwagi.

 Jeśli przypuszczamy, że nasz pies będzie bał się burzy (niestety ten lęk jest bardzo częsty u psów), to warto włączać mu nagranie z odgłosami burzy. Następnie stopniowo powinniśmy zwiększać głośność i obserwować psa. Najważniejszym osiągnięciem będzie moment włączenia dźwięku, na który pies nie powinien już zwracać większej uwagi. Ważne jest, by podczas ćwiczeń zachowywać się całkowicie zwyczajnie i nie zwracać na psa uwagi nie nagradzać go ani nie mówić do niego. Pamiętajmy, że tylko przeprowadzona prawidłowo

habituacja przyniesie skutek, a żeby tak się stało, bodziec musi pozostać neutralny, a reakcja psa pozbawiona wzmocnień. Ważne jest również, by bodziec z którym pracujemy nie był takim, który w przeszłości wyzwolił już w psie jakiś lęk, gdyż wówczas niepokój ten najprawdopodobniej powróci.

Istnieją 2 rodzaje habituacji:

◦ krótkotrwała, która rozwija się przy krótkich przerwach między bodźcami. W pamięci utrzymuje się świeży ślad po poprzednim bodźcu, toteż kolejny bodziec nie ma do niej dostępu. Bodziec ten jednak po pewnym czasie, np. następnego dnia, może okazać się znów skuteczny, czyli ulec odzwyczajeniu (dyshabituacji)

◦ długotrwała, która prowadzi do powstania asocjacji (skojarzenia) pomiędzy bodźcem a tłem, w jakim jest on powtarzany, bez istotnych dla organizmu konsekwencji. Ślad tego bodźca jest kodowany w pamięci długotrwałej. Jeśli w tym samym kontekście pojawi się kolejny bodziec, okaże się on nieskuteczny, gdyż reakcja nań będzie już hamowana. Habituacja to również socjalizacja, czyli zapoznawanie zwierząt z nowymi sytuacjami, takimi jak: jazda samochodem, spotykanie różnych ludzi, odwiedzanie obcych miejsc. Jest bardzo ważną formą uczenia się, szczególnie w przypadku szczeniąt. Brak habituacji do różnorodnych bodźców powoduje, że zwierzę nie jest przystosowane do normalnego funkcjonowania.